Waarderingstraject

Vraagstelling

Als eerste is het noodzakelijk om de vraagstelling en de aanleiding tot het waarderingstraject vast te leggen. Hierbij geef je een antwoord op de volgende vragen: ‘Waarom wil je de (artistieke) nalatenschap waarderen?’ en ‘Wat wil je waarderen?’. Naast het vastleggen van de redenen waarom je dit traject wil uitvoeren, ga je ook nadenken over welk deel van de nalatenschap je wil waarderen. Voer je het traject uit op het geheel, het archief, het oeuvre, enkele kunstwerken of archiefstukken. Dit bepaalt mee je werkproces.

Wanneer je een gericht einddoel hebt voor je waarderingstraject, is het mogelijk om het overzicht te behouden op het gehele proces. Verder bepaalt het mee welke methode je zal kiezen voor het traject en wordt het resultaat daarvan gekoppeld aan het waarderingsrapport.

Stakeholders

In een tweede stap ga je na wie je wil betrekken bij het waarderingstraject. Je kan bijvoorbeeld een klankbordgroep opstellen bestaande uit medewerkers en (externe) partners die bij het traject betrokken kunnen worden. Hierdoor wordt de waardering inhoudelijk en objectief onderbouwd en krijgt het een breed draagvlak. Daarnaast kan je ook een trajectbegeleider (coördinator) benoemen en een kernteam samenstellen die eindverantwoordelijkheid heeft over de verschillende criteria (onderdelen) binnen het proces.

Criteria

Voor je aan het waarderingsproces begint, is het noodzakelijk om de criteria vast te leggen. De criteria is afhankelijk van de methode die je kiest voor het proces. Beargumenteer en beschrijf de criteria zodat deze voor de betrokken personen duidelijk zijn en dat iedereen ze begrijpt.

Informatie verzamelen

Belangrijk voor het uitvoeren van een waarderingstraject is het verzamelen van voldoende informatie over het onderdeel dat je gaat waarderen, over de kunstenaar en de nalatenschap. Vooraleer je waarde gaat bepalen, moet er kennis en inzicht zijn over de materialen, omgeving en context van datgene dat je gaat waarderen. Wanneer dat niet het geval is, moet je de nodige kennis kunnen verzamelen tijdens je waarderingstraject.

Voldoende kennis over de nalatenschap en kunstenaar helpt bij het toekennen van de juiste erfgoedwaarden, het maken van keuzes en het beargumenteren van beslissingen.

Scoren van de waarden

Wanneer je duidelijk hebt vastgelegd wat je gaat waarderen, wat de criteria zijn en de klankbordgroep hebt samengesteld, kan je beginnen aan het waarderingsproces. Binnen dit proces ga je aan de hand van de criteria enkele waarden toekennen aan de (artistieke) nalatenschap. De waarde kan uitgedrukt worden in een score, die beargumenteerd wordt, een waardestelling (statement of significance) of een onderverdeling van de collectie in verschillende categorieën.

Waardering

De resultaten van een waarderingstraject verwerk je in een rapport met de volgende indeling: opzet, verloop en waardestelling of conclusie. Dit dient als uitgangspunt voor het verder ondernemen van stappen en beslissingen voor het duurzaam behoud en beheer van de nalatenschap. Aan de hand van dit rapport is het ook mogelijk om deze te beargumenteren en prioriteiten vast te leggen.

Een waarderingsrapport bevat best:

• Een opzet: toelichten waarom je het waarderingstraject bent aangevat.
• Verloop: toelichten welke tool er gebruikt werd voor het waarderingsproces, de methodologie en beargumenteren welke (erfgoed)waarden en criteria toegekend werden aan de artistieke nalatenschap.
• Een samenvattende waardestelling of conclusie: een verklaring waarom de (artistieke) nalatenschap belangrijk is voor te bewaren.

Het waarderingsproces en rapport kan meegenomen worden als basis om verdere stappen te ondernemen voor de (artistieke) nalatenschap. De toegekende waarden en draagvlak binnen het cultureel veld bepalen mee hoe je om gaat gaan met de nalatenschap en de uitwerking van een (toekomstige) estate.

Artistieke nalatenschap van kunstenaarsduo Jadran Sturm & Åsa Lie:

Voor het pilootproject rond de artistieke nalatenschap van Kunstenaarsduo Jadran Sturm & Åsa Lie bracht CKV diverse experts uit de sector samen om in gesprek te gaan over de nalatenschap. Na een beknopte introductie en een inkijk in de nalatenschap reflecteerden we samen over de geselecteerde sleutelwerken en de al ondernomen stappen binnen het pilootproject. De experts deelden waardevolle nieuwe inzichten die richting geven aan het verder verloop van het project.

Wil je zelf aan de slag met het waarderen van je artistieke nalatenschap? CKV staat klaar om je te begeleiden! Neem gerust contact met ons op voor meer informatie en ontdek hoe wij je kunnen ondersteunen in dit traject.

Wil je verder lezen? Ga terug naar het Kennisdossier ‘Nalatenschappen’.